وزارت دولت در امور صلح، برای نخستینبار، نشستهای تازهی خود را با سیاسیون افغانستان آغاز کرد. سلام رحیمی، وزیر دولت در امور صلح، طی دو روز گذشته با شماری از سیاسیون از جمله محمدیونس قانونی، عضو حزب جمعیت اسلامی و عبدالرب رسول سیاف، رییس شورای حراست و ثبات افغانستان دیدار کرد. آقای رحیمی در صفحهی اجتماعی فیسبوک خود نوشته که او در دیدار با یونس قانونی، پیرامون ختم فوری خشونت و خونریزی در افغانستان تأکید کرده و در راستای موارد تأثیرگذار بر استقرار صلح پایدار در کشور تبادل نظر کرده است. در یک دیدار دیگر با آقای سیاف، وزیر دولت در امور صلح بیان کرده که در خصوص ابعاد مختلف روند صلح گفتوگو کرده و پیرامون انکشافات اخیر روند مذاکرات به آقای سیاف، معلومات داده است.
این که هدف از این دیدارها چیست، آیا وزارت دولت در امور صلح به دنبال تشکیل اجماع داخلی در روند مذاکرات است و یا هم به دنبال این است تا حمایت سیاسیون را در جهت مذاکرات دولتمحور به دست آورد؛ هنوز جزئیات این دیدارها بیرون داده نشده است. روزنامهی صبح کابل با تماسهای زیادی تلاش کرد تا دیدگاه مسؤولان این وزارت را بگیرد؛ اما مسؤولان این وزارت حاضر به پاسخگویی نشدند.
تلاشهای دولت افغانستان برای گرفتن مدیریت مذاکرات صلح جدی شده است. از دو روز بدینسو، صدای این تلاشها از هر تریبونی بلند میشود. از وزارت صلح گرفته تا ارگ ریاستجمهوری و این صداها با اشتراک رییسجمهور در نشست مجمع اقتصاد سویس در سطح جامعهی جهانی بلند شده است. دولت افغانستان با این که همواره در عقب درهای بستهی مذاکرات صلح ایالات متحدهی امریکا و گروه طالبان، قرار داشت؛ اما با بلندسازی این صداها، دیده میشود که توافق امریکا و طالبان بدون درنظرداشت دولت افغانستان برای رهبران سیاسی این کشور قابل تحمل نیست. اکنون رهبران افغانستان به ویژه محمداشرف غنی، رییسجمهور و تیم همراه او از یک سنگر مخالف علیه برایند این مذاکرات قد بلند کردند. هرچند، پیش از این اختلاف حکومت افغانستان و ایالات متحده بر سر مذاکرات صلح در حد گمان استوار بود؛ اما به تازگی «امرالله صالح» معاون دستهی انتخاباتی دولتساز به ریاست محمداشرف غنی، پرده از عمق این اختلافات برداشته است. او گفته است که هیچ دولت خارجی نمیتواند از منافع افغانستان در مذاکرات صلح با طالبان نمایندگی کند یا توافقی را بر افغانها تحمیل کند. آقای صالح، روز پنجشنبه (۳ دلو) در نشست انستیتوت مطالعات جنگ و صلح با سخنان درشت، بیان کرد که هر نوع مذاکره با گروه طالبان باید از طریق لویه جرگه تأیید یا رد شود. «به همین دلیل ترکیب تیم مذاکرهکنندهی طرف افغانستان با این گروه اهمیتی ندارد.»
ظاهرا، اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در سویس، فرصتی شد تا دولت افغانستان ناگفتههای خود را در مذاکرات صلح امریکا و طالبان بیان کند. رییسجمهور غنی در سویس با جناحهای مختلف جهانی و رسانههای بینالمللی طی نشستهای مختلفی، به شکل متواتر از پروسهی صلح افغانستان سخن زد و عملکرد طالبان را در افکار جهانی مورد محاکمه قرار داد و در سطح داخل افغانستان، معاون انتخاباتی او، آقای صالح، به شکل غیر مستقیم از ایالات متحدهی امریکا انتقاد کرد. این همه نشان میدهد که پس از این، حکومت افغانستان سکوت و خاموشی را در قبال تعامل امریکا و طالبان، قبول نخواهد کرد.
در پیوند به این موضوع، شماری از اعضای مجلس نمایندگان میگویند، در مذاکراتی که دولت افغانستان در آن نقش اساسی نداشته باشد و یا هم طرح و برنامههای صلح دولت در این مذاکرات در نظر گرفته نشود، قطعا نمیتواند به ثبات دایمی افغانستان منجر شود.
سیدظاهر مسرور، عضو مجلس نمایندگان، میگوید که دست رهبران گروه طالبان در خون هزاران مردم بیگناه آغشته است و هیچ اعتنایی به همدیگرپذیری و ختم جنگ در افغانستان ندارند؛ بنابراین، در شرایط حساس موجود، ایجاب میکند که محوریت مذاکرات صلح به دولت افغانستان واگذار شود تا به نمایندگی از مردم با طالبان، وارد مذاکره شود.
این عضو مجلس نمایندگان از مذاکرهی امریکا با طالبان انتقاد کرد که به حاشیه راندن دولت افغانستان از این مذاکرات، یک اشتباه بود و در عین حال، بزرگنمایی و توافق با یک گروه کوچک بدون درنظرداشت ملاحظات دولت، به نفع افغانستان نیست.
اما شماری از اعضای پیشین گروه طالبان طالبان، با انتقاد از موضعگیریهای دولت افغانستان، میگویند، در شرایطی که مذاکرات صلح امریکا و طالبان در حال نهایی شدن است؛ اما دولت کابل این روند را «سبوتاژ» میکند.
ملاسیداکبرآغا، عضو پیشین طالبان، بیان میکند که موقفگیری دولت افغانستان، روند مذاکرات را به چالش میکشد که این امر، به خیر و منافع مردم افغانستان آسیب میرساند. او، همچنان میگوید که دولت افغانستان از یکهتازیها بیرون شود و موضوع مذاکره با طالبان باید به ملت واگذار شود تا با میانجیگری، مردم میان حکومت و طالبان وساطت کنند که بخش عمدهی این مسأله به حکومت افغانستان تعلق دارد و این کار را انجام دهد.
اطلاعات این عضو پیشین طالبان نشان میدهد که روند مذاکرات امریکاییها و طالبان در قطر در مسیر مثبت در حرکت است؛ اما آهسته و کُند؛ زیرا طالبان تلاش دارند تا با سرنوشت مردم افغانستان معامله نشود و در عین حال، امریکاییها هم در دور یازدهم مذاکرات بر این امر متمرکز شده اند که اگر از افغانستان خارج شوند، با سرنوشت خروج نیروهای شوروی سابق مواجه نشوند.
در همین حال، محمداشرف غنی، رییسجمهور افغانستان، در حاشیهی نشست اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در شهر داووس سویس، با شمار زیادی از بازیگران سیاست بینالمللی پیرامون مذاکرات صلح افغانستان دیدار و گفتوگو کرده است. در دیدار رییسجمهورغنی با انگلا مرکل، صدراعظم آلمان، دولت این کشور حمایت خود را از تلاشهای دولت افغانستان در روند مذاکرات صلح اعلام کرده و تأکید کرد که دولت افغانستان باید شامل روند مذاکرات شود. صدر اعظم آلمان در حالی که از رییسجمهور غنی به یک سفر رسمی دعوت کرد، خاطرنشان کرد که آلمان علاقهمند میزبانی مذاکرات بینالافغانی است.
رییسجمهور غنی در یک برنامهی تلویزیونی حضور یافت. او گفت: «تمام جنگها باید از راه سیاسی خاتمه پیدا کنند و ما باید راه سیاسی برای این جنگ پیدا کنیم. خبر خوب این است که جنگجویان صفوف طالبان از جنگ خسته اند. افرادی که در دوحه نشسته اند، همسر چهارم یا پنجم خود را میگیرند و از زندگی شان لذت میبرند. آنها تبدیل به سرمایهگذاری شده اند.»