در حالی که نهادهای حامی رسانهها، پیوسته مسئولان نهادهای امنیتی را در بخش تأمین امنیت خبرنگاران و کارمندان رسانهای به بیکفایتی و ناکامی متهم میکنند؛ وزارت داخله، اخیراً گفته که یکی از رسانههای خصوصی در انتقال مواد انفجاری دست داشته است.
این خبر را صبح روز دوشنبه (۲۵ حوت)، طارق آرین، سخنگوی وزارت داخله در برگهی توییتر خود نشر کرد. آقای آرین نوشته است: «با تأسف دریافتیم که یک رسانه خصوصی در انتقال مواد انفجاری دست دارد. پرسشهای جدی در این رابطه وجود دارد و ما برای رسیدن به پاسخ مطلوب کار میکنیم.»
نشر چنین خبری از سوی سخنگوی وزارت داخله، آنهم بدون هیچ سند و طرف ادعا واکنشهای زیادی را بهدنبال داشت. نهادهای حامی رسانهها و خبرنگاران به نشانی وزارت انتقاد کردهاند و خواستار جزییات در این مورد شدهاند.
حدود دو ساعت پس از توییت نخست آقای آرین و نشر اعلامیههایی از سوی نهادهای حامی رسانهها، او دوباره توییت کرد و نوشت که مردم حق دارند در مورد موضوعات مهم امنیتی و ضد امنیتی بدانند؛ زیرا همین مردماند که هر روز قربانی میدهند.
سخنگوی وزارت داخله در توییت دومش نوشت: «بهزودی در مورد آنچه نشر کردم، جزییات بیشتر میدهیم. پروسهی شریکسازی اطلاعات در سه مرحله صورت میگیرد؛ ابتدایی، انکشافی و نهایی. اکنون در مرحله انکشاف هستیم و آنچه نشر شده است مستند میباشد. شواهد انکارناپذیر موجود است.»
از سویی هم سخنگوی وزارت داخله، در گفتوگو با روزنامهی صبح کابل میگوید که بهزودی جزییات بیشتر در مورد این رویداد و مشخصات رسانه را نیز با رسانهها شریک خواهد شد.
از آنجایی که وزارت داخله در مورد نام و مشخصات رسانه و چگونگی مواد انفجاری معلومات نداده، نهادهای حامی رسانهها خواستار وضاحت در این مورد شدهاند. کمیتهی مصونیت خبرنگاران افغانستان، با نشر اعلامیهای، ادعای سخنگوی وزارت داخله، آنهم از یک آدرس رسمی دولتی را در مورد دستداشتن یک رسانهی خصوصی در انتقال مواد منفجره، نگرانکننده خوانده و خواهان وضاحت بیشتر در این باره شده است. این نهاد تأکید کرده که وزارت داخله باید هرچه زودتر به گونهی رسمی در مورد این موضوع وضاحت دهد.
در اعلامیه آمده است: «وزارت داخله، بهعنوان نهادی که تأمین امنیت مردم را به عهده دارد، نیاز دارد تا در نشر و پخش اطلاعات، دقت بیشتری را به خرج دهد؛ زیرا نشر اطلاعات غیر موثق، نهتنها که اذهان عامه را مغشوش میسازد، بلکه روابط نیک و حسنهی این وزارت با رسانهها را نیز خدشهدار میکند.»
کمیتهی مصونیت خبرنگاران، اظهارات بدون سند سخنگوی وزارت داخله را ضربهی بزرگی به آزادی بیان و رسانهها دانسته است.
همینگونه، «نی» یا نهاد حامی رسانههای آزاد افغانستان نیز طرح چنین اتهامی علیه یک رسانه را نگرانکننده خوانده و گفته است که وزارت داخله باید هرچه زودتر در این مورد وضاحت بدهد؛ زیرا چنین اتهاماتی به اعتبار رسانهها در کشور صدمه میزند.
هرچند وزارت داخله تا هنوز در مورد مشخصات رسانهای که علیه آن ادعا کرده، جزییات نداده است؛ اما همزمان با نشر این خبر از سوی طارق آرین، مکتوبی در رسانههای اجتماعی دستبهدست شد که گویا موادی که نیروهای امنیتی آن را کشف و ضبط کرده، مواد آتشبازی مربوط تلویزیون آرزو است. این تلویزیون همهساله مراسم آتشبازیای را به مناسبت سال نو برگزار میکند.
ماجرا از کجا شروع شد؟
تصاویری که در شبکههای اجتماعی دستبهدست میشود، نشان میدهد که مقداری از لوازم و یا ابزار آتشبازی و همچنین چندین بلندگو از سوی نیروهای امنیتی کشف و ضبط شده است.
هرچند وزارت داخله به گونهی مشخص از رسانهای نام نبرده است؛ اما مسئولان تلویزیون آرزو که مرکز نشراتی آن در ولایت بلخ است، میگویند که وزارت داخله این ابزار را به آنها نسبت داده است. «وزارت داخله غیر مسلکی و بدون نهایی شدن تحقیقاتشان، بر یک رسانه ادعا کرده است.»
نورآقا شریفی، رییس تلویزیون آرزو به روزنامهی صبح کابل میگوید: «شرکت کمال نبیزاده، همهساله در آستانه نوروز، مراسم آتشبازی را در شهر مزار شریف برگزار میکند. شرکت نبیزاده با شرکتی به نام استقلال که مراسم آتشبازی را برگزار میکند، قرارداد بسته است.»
آقای شریفی در ادامه گفت که کار شرکت استقلال، انتقال مواد لازم برای آتشبازی و انجام دادن مراسم آتشبازی است و مسئولیت پوشش آن را تلویزیون آرزو بهدوش دارد.
او افزود: «وزارت داخله ادعا میکند که این مواد انفجاری است، در حالی که نبوده و دوم اینکه به تلویزیون آرزو ربط میدهند. این مسئله هیچ ربطی به تلویزیون ندارد. ما برای برگزاری این جشن، به نهادهای امنیتی و دفاعی و ریاست امنیت ملی نامه روان کرده بودیم. اتهاماتی که به آدرس رسانهها میزنند، نادرست، غیر مسلکی و غیرمنطقی است.»
به اساس گفتههای رییس تلویزیون آرزو، پس از آنکه مواد لازم برای آتشبازی از سوی نیروهای امنیتی ضبط میشود، او از آقای آرین خواستار همکاری میشود. «یکبار با آقای آرین تماس گرفتم که شرکت استقلال زنگ زده بود که وسایل ما را نیروهای امنیتی گرفتند. ما گفتیم که اگر مواد قابلانتقال است، همکاری کنید.»
در همین حال، یک منبع دیگر به روزنامهی صبح کابل میگوید؛ شرکت کمال نبیزاده، با شرکت استقلال قرارداد بسته تا مواد موردنیاز جشن شب نوروز را خریداری و به مزار شریف انتقال بدهد؛ اما مواد خریداری شده از سوی شرکت استقلال در مربوطات ولایت زابل از سوی نیروهای امنیتی ضبط شده است.
منبع میگوید که وزارت داخله ادعا کرده که این مواد پتاقی نبوده و مواد بسیار خطرناکی است که برای کارهای تروریستی استفاده میشده است. «وزارت داخله، میخواهد تعقیب کند که همین مواد را به نام مواد پتاقی کدام تروریست آورده است یا خیر؟» با این حال، منبع احتمال میدهد که وزارت داخله و شخص طارق آرین در روزهای آینده بابت ادعایی که کرده، از رسانه و شرکت نبیزاده معذرت بخواهد.
از سویی هم رییس تلویزیون آرزو از وزارت داخله میخواهد که در تعیین افراد در پست ارتباطات با رسانهها دقت کند تا به دلیل اشتباه آنها، میان یک نهاد دولتی و رسانهها تقابل ایجاد نشود.
با اینهمه، این نخستین باری نیست که آقای آرین چنین ادعایی کرده است. در دهم حوت سال روان خورشیدی، پسازآن که گزارشهایی مبنی بر تیراندازی نیروهای امنیتی بر مردم عام در بهسود نشر شد، شب همان روز، طارق آرین، در برگهی توییترش نوشت: «افراد مسلح غیرمسئول تحت نام تظاهرات که از تعدادی از باشندههای محل نیز استفاده صورت گرفته بود، شماری از نیروهای امنیتی و پنجتن باشندههای محل زخمی شدند. ۷ تن از افراد مسلح غیرمسئول زخمی و ۹ تن دیگر کشته شدند.»
آقای آرین در آن زمان، گفته بود که مردم محل بر نیروهای امنیتی حمله کرده بودند؛ اما پسازآن که هیئت حقیقتیاب بهسود نتایج بررسیهای خود را اعلام کرد، دیده شد که معترضان مسلح نبودند و شماری هم که کشته شده بودند، در نتیجه تیراندازی نیروهای پولیس کشته شدهاند.