در ادامه‌ی واکنش‌ها به خروج یا ماندن سربازان خارجی در افغانستان، شورای امنیت ملی این کشور نیز می‌گوید که احتمال می‌رود، خروج شتاب‌زده‌ی نیروهای امریکایی و ناتو، افغانستان را به جنگ داخلی برگرداند.
حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان در یک نشست مشترک خبری –شنبه، ۷ حمل- که با محمد یاسین ضیا، سرپرست وزارت دفاع ملی و عبدالصبور قانع، معین ارشد امنیتی وزارت داخله در کابل صحبت می‌کرد، به رسانه‌ها گفت: «اگر نیروهای خارجی بیرون شوند و ما به‌طرف صلح نرویم، این خطر وجود دارد که ما به جنگ داخلی برگردیم.»
آقای محب در حالی خطر برگشت به جنگ‌های داخلی را مطرح می‌کند که آژانس‌های اطلاعاتی امریکا نیز به دولت جو بایدن -رییس‌جمهور امریکا- هشدار داده‌اند که اگر سازش صلح و تقسیم قدرت میان طرف‌های درگیر در افغانستان صورت نگیرد و سربازان امریکایی از این کشور بیرون شوند؛ جنگ‌جویان طالبان ممکن است در مدت ۲ تا ۳ سال بر افغانستان چیره شود.
آقای محب در ادامه می‌افزاید که نهادهای دفاعی و امنیتی افغانستان، آمادگی‌شان را برای چنین روزی روی دست گرفته‌اند و از بروز مسایلی که خارجی‌ها نسبت به آن هشدار داده‌اند، جلوگیری خواهند کرد.
به گفته‌ی کارشناسان سیاسی افغانستان، یک نوع پارادوکس در صحبت‌های آقای محب دیده می‌شود؛ اگر نیروهای امنیتی کشور آمادگی برای جلوگیری از جنگ داخلی را دارند، پس مطرح کردن خطر روبه‌رو شدن با جنگ‌های داخلی منتفی می‌شود.
علی‌سجاد مولایی، کارشناس سیاسی در صحبت با روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید، در صورت خروج سربازان خارجی از افغانستان، نیروهای امنیتی و دفاعی کشور، توان تأمین امنیت را ندارد؛ ازاینرو، شهروندان ناچار می‌شوند خود برای دفاع از جان و مال‌شان دست به اسلحه ببرند.
نگرش قومی به مسایل امنیتی سبب بروز جنگ داخلی خواهد شد؟
شماری از آگاهان نظامی باور دارند که اگر به ساختارهای سیاسی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان دیده شود، پتانسیل بسیار قوی بروز جنگ‌های داخلی وجود دارد؛ چون نگرش مدیران بلند‌پایه‌ی امنیتی و سیاسی به مسایل امنیتی، قومی است.
جاوید کوهستانی -کارشناس نظامی افغانستان- به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید؛ حمله بالای علی‌پور در ولسوالی بهسود -که نه آسیب بزرگی به‌نظام سیاسی و نظامی که مانع حاکمیت ملی در این کشور شود- وارد کرده و نه زمینه را برای تروریستان و بنیادگرایان مهیا کرده است، نشان می‌دهد که حلقه‌ی ارگ‌نشین تحمل هویت‌های قومی را ندارد. به گفته‌ی این کارشناس نظامی، علی‌پور دست به مقاومت در برابر طالبان در محوریت شهروندان زده است؛ چیزی که دولت افغانستان آن را تحمل نمی‌کند.
عبدالغنی علی‌پور، یکی از فرماندهان خیزش مردمی در ولایت بهسود است. او، دو سال پیش به جرم اخلال امنیت در مسیرهای منتهی به بهسود، توسط امنیت ملی بازداشت شد؛ اما با پادرمیانی سرور دانش، معاون دوم رییس‌جمهور دوباره رها شد.
اخیراً علی‌پور از سوی مقام‌های امنیتی افغانستان متهم به سقوط دادن یک فروند چرخ‌بال ارتش در ولسوالی بهسود است. علی‌پور در ابتدا این موضوع را تأیید اما بعدها از گفته‌اش برگشت.
پیش‌ازاین نیز، شماری از نیروهای دولتی افغانستان به فرماندهی الله‌داد فدایی به هدف دستگیری علی‌پور به بهسود فرستاده شده بودند که با اعتراضات مردم روبه‌رو شدند؛ اعتراضاتی که بیش از ۴۰ نفر کشته و زخمی برجا گذاشت. هیئتی برای بررسی این رویداد از سوی وزارت داخله به بهسود فرستاده شد که یافته‌های این هیئت نشان داد؛ خلاف ادعای الله‌داد فدایی، فرد مسلحی در میان معترضان نبوده و الله‌داد فدایی با شلیک روی افراد ملکی، مرتکب جنایت جنگی شده است. پس‌ازآن وزارت داخله اعلام کرد که پرونده‌ی الله‌داد فدایی را به دادستانی کل فرستاده است؛ اما پس از چند روزی، الله‌داد فدایی به‌جای مجازات به حیث قومندان امنیه ولایت لغمان مقرر شد.
به باور آقای کوهستانی دولت افغانستان تلاش می‌کند با سرکوب افرادی چون علی‌پور که «از ناچاری دست به اسلحه برده‌اند»، تقابل قومی را افزایش بدهد. «این دیدگاه مشترک قومی است. چه طالبان بالای هزاره‌جات حمله کند و چه آقای غنی، فرق نمی‌کند، از نظر مفاهیم یک‌سان است؛ [حمله بالای مردم از سوی غنی] هیچ فرق با [عمل] تروریستان ندارد.»
به‌گفته‌ی این کارشناس نظامی، این تحرکات باعث می‌شود که مردم آهسته‌آهسته به مقاومت در برابر سیاست‌های تندروانه‌ی طالبان رو بیاورند؛ چیزی که زمینه‌ی جنگ داخلی را فراهم می‌کند. «این جنگ مربوط به این حکومت نمی‌شود، رهبران فعلی حکومت وارد فاز مقاومت نخواهند بود.»
رهبران قومی باعث افزایش جنگ خواهد شد؟
شماری از آگاهان سیاسی و نظامی می‌گویند که رهبران جهادی و سیاسی افغانستان در شدت بخشیدن جنگ نقش خواهند داشت. علی‌سجاد مولایی می‌گوید که محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان و مشاور رییس‌جمهور غنی و مارشال عبدالرشید دوستم، رهبر حزب جنبش اسلامی، از پایگاه‌های اجتماعی و سیاسی خوبی برخوردارند؛ ازاینرو، آقای غنی به‌راحتی می‌تواند از این‌ها در جنگ آینده، استفاده کند. به گفته‌ی او، تنها کارت‌های باقی‌مانده در دست غنی، آقای محقق و مارشال دوستم است. «غنی جز آن‌ها چیزی در بساط ندارد.»
جاوید کوهستانی نیز می‌گوید که رهبران جهادی و سیاسی در افزایش جنگ نقش خواهند داشت؛ اما مقاومت‌شان در برابر طالبان در محور جمهوری نخواهد بود. «این‌ها در برابر طالبان بسیج خواهد شد؛ اما مقاومت آن‌ها در محور جمهوریت فعلی نخواهد بود. جمهوریت محور مقاومت نیست، چون این جمهوریت، فاقد مشروعیت، تقلبی و قومی است.»
گفتنی است که روزنامه‌ی صبح کابل به اطلاعاتی دست یافته است که مارشال دوستم با ۵ هزار نفر به شمال فرستاده می‌شود. در این ماموریت، جمع‌آوری سربازان به دوش مارشال دوستم و امکانات مالی و نظامی آن به دوش حکومت است و هدف از این مأموریت، تضعیف طالبان در شمال توصیف شده است.
این‌همه در حالی است که هنوز جنگ دولت افغانستان با طالبان در کشور جریان داشته و گفت‌وگوهای صلح با این گروه نیز امیدواری‌ای برای توقف یا کاهش خشونت در افغانستان را ایجاد نکرده؛ چیزی که با خروج امریکا و ناتو احتمال دارد، دامنه‌ی آن فراخ‌تر از امروز شود.
