موج سوم ترورهای ‌هدفمند؛ دولت به‌جای انتقام، از جان شهروندان حفاظت کند

عبدالرازق اختیاربیگ
موج سوم ترورهای ‌هدفمند؛ دولت به‌جای انتقام، از جان شهروندان حفاظت کند

هم‌زمان با داغ شدن میدان‌های نبرد در افغانستان، افزایش ترورهای ‌هدفمند نیز به نگرانی‌های شهروندان اضافه شده است. از یک ماه‌ به این‌سو، ترورهای ‌هدفمند بر خبرنگاران و فعالان مدنی در ولایت‌های مختلف کشور رو به افزایش است.
وزارت داخله‌، می‌گوید که تروریستان، موج سوم ترورهای ‌هدفمند را در افغانستان آغاز کرده‌اند که در آن فعالان مدنی و خبرنگاران را هدف قرار می‌دهند.
تنها در یک هفته‌ی اخیر، یک خبرنگار و دو فعالان مدنی-سیاسی از سوی تفنگ‌داران ناشناس کشته شده‌اند. در تازه‌ترین مورد، شام روز پنج‌شنبه (۴جدی)، فرشته کوهستانی، فعال حقوق زنان، با برادرش از سوی تفنگ‌داران ناشناس در روستای ده‌نو ولسوالی حصه‌ی اول کوهستان ولایت کاپیسا ترور شد.
تا اکنون فرد و یا گروهی مسئولیت این رویداد را به عهده نگرفته است. بانو کوهستانی، چندی پیش در برگه‌ی فیسبوک خود گفته بود که از سوی افراد ناشناس تهدید می‌شود؛ او ضمن انتقاد از نهادهای امنیتی گفته بود: «چندین بار از وزارت داخله، از شخص وزیر صاحب، از رییس مبارزه با جرایم، از رییس تحقیقات جنایی، از رییس صاحب امنیت ملی خواهش کردم که سخت زیر تهدیدات استم، توجه کنید؛ اما بی‌اعتنایی کردند. حالا که وزارت داخله، امنیت ملی بی‌مهری کردند، از آقای صالح و سایر بزرگان کشور خواهشمندم توجه کنند.»
هم‌چنان یک روز پیش از ترور فرشته کوهستانی، یوسف رشید، رییس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه‌ی افغانستان (فیفا) نیز از سوی تفنگ‌داران ناشناس در شهر کابل ترور شد. تا هنوز مشخص نیست که آقای رشید از سوی کدام فرد و یا گروهی ترور شده است.
دو روز پیش از ترور آقای رشید، رحمت‌الله نیک‌زاد -رییس اتحادیه‌ی خبرنگاران غزنی و خبرنگار تلویزیون الجزیره و آسوشیتدپرس- از سوی تفنگ‌داران ناشناس در غزنی ترور شد. هرچند حکومت پس از هر ترور، وعده‌ سپرده که مسئولان این ترورها را شناسایی و آن‌ها را به پنجه‌ی قانون می‌سپارد؛ اما تا این‌جای کار، نه فردی در پیوند به این ترورها بازداشت شده و نه جلو ترورهای دیگر گرفته شده است.
به‌دنبال ترور یوسف رشید، رییس اجرایی فیفا، امرالله صالح، معاونت نخست ریاست‌جمهوری، وعده‌ سپرد که پرونده‌ی قتل آقای رشید را پیگیری و انتقام او را خواهد گرفت.
آقای صالح، صبح روز پنج‌شنبه (۴ جدی)، در برگه‌ی فیسبوکش نوشته است: «برای خانواده‌ی بزرگ شهید رشید که کل افغانستان را شامل می‌شود، وعده پیگیری، انتقام و پیدا کردن تروریست را می‌دهم.»
در همین حال، شماری از نهادهای حامی رسانه‌ها، می‌گویند که دولت افغانستان به‌جای انتقام‌جویی، باید از ابتدا جلو فاجعه را بگیرد و نگذارد که افراد و چهره‌های مطرح از سوی گروه‌های هراس‌افکن هدف قرار بگیرند.
صدیق توحیدی، رییس کمیته‌ی مصونیت خبرنگاران، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که وظیفه‌ی حکومت افغانستان، تأمین امنیت و مصونیت شهروندان افغانستان است. آقای توحیدی گفت: «انتقام گرفتن دوباره، انتقام را در پی خواهد داشت. وظیفه‌ی حکومت افغانستان، تأمین امنیت و مصونیت است؛ به‌وجودآوردن یک اداره‌ی کارا با حضور تمام احزاب و اقوام است. با شعار و با تهدید وضعیت بهتر نخواهد شد.»
رییس کمیته‌ی مصونیت خبرنگاران تأکید کرد؛ در صورتی که دولت نتواند امنیت شهروندان را تأمین کند، ارزش‌های ۱۹ سال گذشته، با صفر یک‌سان خواهد شد و پس از این، هیچ فردی حق آزادی بیان را نخواهد داشت.
آقای توحیدی گفت: «اهداف نرم، اما به‌شدت پرسروصدا، فضای ترس را به میان می‌آورد. وقتی مردم می‌بینند که خبرنگاران مصون نیستند، دیگر کسی انتقاد نمی‌کند. وقتی ببینند که فعالین حقوق زنان در امان نیستند، دیگر کسی از حقوق زنان صحبت نمی‌کند. وقتی فعالین مدنی کشته می‌شوند، دیگر از انتخابات کسی صحبت نمی‌کند. توطئه‌ی بسیار کلان در جریان است.»
با این حال، وزارت داخله می‌گوید که برنامه‌‌های منظم برای چگونگی‌ تأمین امنیت شهروندان، به‌ویژه فعالان مدنی و خبرنگاران روی دست گرفته شده است. طارق آرین، سخنگوی این وزارت، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که تروریستان، موج سوم ترورهای ‌هدفمند را در افغانستان آغاز کرده‌اند.
آقای آرین، گفت که در موج نخست، نیروهای امنیتی هدف قرار می‌گرفتند؛ در موج دوم نیز علمای دینی هدف بودند و حالا در موج سوم –ترورهای هدفمند- تروریستان، خبرنگاران و فعالان مدنی را هدف قرار می‌دهند.
سخنگوی وزارت داخله، می‌گوید که این وزارت به‌منظور جلوگیری از تهدید موجود، با فعالان مدنی و خبرنگاران از نزدیک به تماس است و نشست‌های مشوره‌دهی نیز به گونه‌ی منظم با آن‌ها ادامه دارد.

دیوه نیازی

خودم تلاش می‌کنم که زنده بمانم
با توجه به وضعیت موجود در کشور، قطعاً گفته می‌توانیم که ترور چهره‌هایی مانند یوسف رشید و فرشته کوهستانی، نخستین رویداد بوده و آخرین رویداد نیز نخواهد بود. شمار دیگری از فعالان مدنی و خبرنگاران نیز می‌گویند که از سوی افراد ناشناس تهدید می‌شوند.
دیوه نیازی، فعال سیاسی و مدنی در ولایت ننگرهار، از چهره‌هایی است که نهادهای امنیتی به او هشدار داده‌اند که زیر تهدید است و باید مواظب جانش باشد.
بانو نیازی در گفت‌وگو با روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که هرچند ارگان امنیتی به گونه‌ی رسمی مکتوبی به او فرستاده و از این‌که زیر تهدید است، هشدار داده‌اند؛ اما با این وجود هیچ‌گونه توجهی به او نشده است.
او گفت: «تقریباً چندین ماه می‌شود که مکتوب رسمی از سوی ارگان‌های امنیتی به من رسیده که زیر تهدید استی و می‌خواهند بالایت حمله کنند. از آن به بعد هیچ خبری نشد، نه اطمینان داده‌اند. خودم تلاش می‌کنم که زنده بمانم. خانه خود را بدل کردم، رفت‌وآمدم را با مردم بند کردم. این روزها که ترورها بیشتر شده، هر لحظه احساس می‌کنم که بالای من هم حمله می‌شود. هر لحظه مرگ را احساس می‌کنم.»
از سویی هم در مکتوبی که نهادهای امنیتی به دیوه نیازی فرستاده، آمده است که ۴ تروریستی که شهرت‌شان تا حال تثبیت نشده، برنامه دارند تا دیوه نیازی را که قبلاً نامزد مجلس نمایندگان بود، در شهرهای؛ کابل، جلال‌آباد و یا مسیر راه کابل-جلال‌آباد ترور کنند.
در همین حال، یک خبرنگار محلی که نمی‌خواهد نامی از او در گزارش گرفته شود، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که به دلیل تهدیدهای امنیتی، خانه و خانواده‌اش را ترک کرده است. او که در جای نامعلومی به سر می‌برد، از نهادهای امنیتی می‌خواهد که امنیت خبرنگاران و فعالان مدنی را تأمین کند.
با این‌همه، مسئولان نهادهای حامی رسانه‌ها می‌گویند که دولت توان تأمین امنیت مردم را ندارد و هم‌چنان نمی‌تواند، اجماع ملی برای حفظ امنیت و ارزش‌های مردم‌سالاری را به میان آورد. به باور این مسئولان، بیم آن می‌رود که افغانستان به سال‌های پیش از ۲۰۰۱ برگردد.