منبع: واشنگتن پُست – میسی رایان
برگردان و اختصار: ابوبکر صدیق
اسناد تازهی وزارت دفاع امریکا یا پنتاگون، نشان میدهد که در سالهای اخیر، نظامیان امریکایی، نزدیک به ۲ میلیون دالر غرامت برای تلفات غیرنظامیان در افغانستان پرداخت کردهاند؛ اما هنوز تأثیر این روند، روی کشته و زخمیهای یکی از طولانیترین جنگهای امریکا روشن نیست.
این بخش پرداخت توسط برنامهی ” ex gratia payments” که بیشتر همگانی نمیشود، نشان میدهد که میزان پرداخت غرامتها در ماهها سیر صعودی داشته است. در سال ۲۰۱۶ برای نزدیک به ۳۰۰ خانواده غرامت پرداخته شده است که به صورت مجموعی به ۱٫۴ میلیون دالر بالغ میشود؛ اما این روند به شکل دراماتیک از ۱۳۱ – ۴۰ هزار دالر افزایش داشته است.
مدارکی که واشنگتن پُست از روند بررسی “خرابیهای جنگ” و پرداخت غرامت به دست آورده، نشان میدهد که پرداخت برای خانوادههایی که در خط مقدم جنگ کشته شدهاند، یکی از موضوعات حقیقی است و به صورت آماری تلفات غیرنظامیان در میدان جنگ را مورد پوشش قرار داده است.
اما فعالان باور دارند که نظامیان، باید روی کاهش تلفات غیرنظامیان توجه کنند و به پنتاگون گوش زد میکنند که روی ایجاد یک سامانهی شفاف برای پرداخت غرامت تمرکز کند. در حالی که به نظر میرسد ایالات متحدهی امریکا در مسیر پایان دادن به جنگ نزدیک دو دهه در برابر تروریزم است.
در سالهای اخیر، بیشتر حملات از طریق هوا صورت میگرفت، به این معنا که نیروهای امریکایی نقش کمتر در حملات رو در رو داشتند. دنیال ماهاندی، مسؤول بخش مرکزی برای غیرنظامیان در حالت بحرانی (CIVIC)، میگوید که پنتاگون مسؤولیت بیشتر احساس میکند؛ اما روند با شفافیت کمتر و چالش مواجه است.
فکتورهایی که این روند را غیر ممکن ساخته است، نبود یک راهنمایی و میکانیزم برای نظامیان است که کجا و چگونه میتوانند از تلفات غیرنظامیان جلوگیری کنند و از قربانیان جنگ حمایت شود. ماهاندی، تأکید کرد، چیزی که بیشتر این روند را ناممکن ساخته، فقدان یک مکانیزم برای اثبات ادعای صورتگرفته است.
اطلاعات تازه از مجموع پرداختها از سال ۲۰۱۵ – ۲۰۱۸ از ادارهی دونالد ترمپ، زمانی جمعآوری شده که چشم امید به آغاز روند خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و برقراری صلح و کاهش خشونتها پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ دوخته شده است.
اطلاعاتی که در تابستان سال ۲۰۱۹ همگانی شد، معلومات تازه از پیشرفت پنتاگون در رابطه به تصویب پالیسی جدید برای نظامیان و توجه بیشتر و مسؤولیتپذیری در برابر تلفات غیرنظامیان است. این، یکی از موضوعات کلیدی در سال ۲۰۱۸ است. اما در این میان، چالش اصلی، تفکیک قربانیان توسط نیروهای امریکایی و سایر گروهها است.
در حملات به رهبری امریکا در برابر داعش در عراق و سوریه که توسط دیدبان حملات هوایی مورد بررسی قرار گرفته است، دست کم ۸ هزار و ۲۰۰ غیرنظامی پس از سال ۲۰۱۴ کشته شده است. نظامیان امریکایی این رقم را کمتر از ۱ هزار و ۳۸۰ تن گزارش کردهاند.
پنتاگون پس از جنگ کوریا، هنگفتترین غرامت را برای دههها پرداخته است. در سالهای اخیر، برخی از جریانها برای نظامیان امریکایی شیوههای جدید مسؤولیتپذیری و گزارشدهی از تلفات غیرنظامیان را پیشنهاد کردهاند. فرماندهی مرکز امریکا، یک روند تازه را برای بررسی ادعا تلفات غیرنظامیان در عراق و سوریه ایجاد کرده است، به صورت ویژه، دنبال کردن گزارشها از رسانهها و نهادهای مدنی، فرماندهی مشترک امریکا – افریقا وبسایت عمومی را برای ابراز ادعاهای افراد برنامهریزی کرده است.
مسؤولان نظامی، میگویند که دلایل مختلف، سبب جلوگیری از تلفات غیرنظامیان شده است، به صورت ویژه، موضوعات منطقهای و دقت روی تجهیزات، ایالات متحدهی امریکا نسبت به سایر کشورها روی شفافیت تأکید دارد، نسبت به شرکای اروپایی که در مبارزه با داعش اشتراک دارند و در حملات و اتفاقات مرگ و میر سهیم اند.
دیوید تریتنگ بُرد، یک مقام پیشین پنتاگون که در تلاش ایجاد شیوهی تازه روی تلفات غیرنظامیان است، میگوید: سند بیمهی اخیر در این مورد ارزنده است. اسناد تاریخی پرداخت غرامت در افغانستان به چیزیهای دورتر اشاره دارد و این پرسشهای زیادی را نسبت به پاسخ ایجاد میکند. میزان پرداختها از ۱۱ تن در ۲۰۱۵ به نزدیک ۳۰۰ تن در ۲۰۱۶ بلند رفته است.
مقامات، معلوماتی را از مکانهای جنگی و تلفات غیرنظامیان همگانی کرده اند که غرامت میان مردم تقسیم شده است؛ اما این روشن نیست که چه مقدار هزینه برای کیها پرداخت شده است. متاسفانه، بخش دیگر از فرماندهی که حمایت قاطع نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان است، نتیجهی بررسیهای خود را به صورت منظم منتشر نمیسازد. در حالی که ادعاهای زیاد از تلفات غیرنظامیان وجود دارد. در سالهای گذشته پرداخت زیر عنوان مختلف برای بازماندگان نیروهای امنیتی – دفاعی افغانستان صورت گرفته است، مثلا در سال ۲۰۱۸ برای نزدیک به ۵۰ اتفاق غرامت پرداخت شده است، که ماهانه به ۱ صد و ۵۳هزار میرسد. همچنان ۳۰۰ خانوادهی از بازماندگان نیروهای امنیتی – دفاعی “قهرمانان” که بالغ به ۷ صد ۱۰ هزار دالر میشود. تلفات نیروهای امنیتی از طرف گروههای تروریستی است. بحث اصلی پرداخت هزینه در ۲۰۱۶ است که به صورت مجموعی به ۱٫۴ میلیون دالر بالغ شده است؛ در حالی که پرداخت به {خانوادههای نیروهای امنیتی – دفاعی} قهرمانان به ۲۵ هزار و ۸۰۰ دالر امریکایی میرسد. برخی از فعالان این روند را قابل پرشس میدانند.
به اساس معلومات دفتر معاونت سازمان ملل، بیشتر تلفات غیرنظامیان از طرف طالبان است، اما یک گزارش این نهاد در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد که بیش از ۵۰۰ غیرنظامی در حملات نیروهای بینالمللی، آن هم در حملات هوایی کشته شدهاند.
اطلاعات ابتدایی نشان میدهد که هزینهی پرداخته شده برای قهرمانان ۱٫۹۴ میلیون دالر از سال ۲۰۱۵ – ۲۰۱۹ میشود که میزان بلند تلفات نیروهای امنیتی افغانستان را نشان میدهد. دولت افغانستان برنامه مدون به آن ندارد.