خروج سربازان امریکایی از افغانستان؛ تبلیغی با ترفند تهدید است

در آستانه‌ی انتخابات امریکا و بن‌بست‌ گفت‌وگوهای صلح افغانستان، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالت متحده، در تازه‌ترین تویتش (چهارشنبه، ۱۶ میزان) گفته است که تا کریسمس ۲۰۲۱م آن‌عده از سربازان امریکایی را که در خاک افغانستان باقی مانده اند، به خانه فرا می‌خواند.
آقای ترامپ، چهارشنبه (۱۶ میزان) در برگه‌ی تویترش نوشته است: «ما باید شمار کوچک باقی‌مانده از مردان و زنان شجاع مان را که در افغانستان خدمت می‌‌کنند، تا کریسمس به کشور برگردانیم».
رییس‌جمهور امریکا، در حالی خبر از خروج کامل نیروهایش می‌دهد که از یک‌سو سرنوشت گفت‌وگوهای صلح افغانستان مشخص نیست و از سوی دیگر، زلمی‌خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا برای صلح افغانستان، سه‌شنبه (۱میزان) در کنگره‌ی ایالات متحده گفته بود که گروه طالبان در زمینه‌ی تامین امنیت، تعهداتی داده است و اگر به آن عمل نکند، سربازان امریکایی از افغانستان خارج نخواهند شد.
پرسش این است که آیا ترامپ واقعا سربازان امریکایی را تا کریسمس به امریکا فرا می‌خواند یا با مطرح‌کردن این مساله، خواسته است، تبلیغ انتخاباتی کند؟
شماری از آگاهان سیاسی افغانستان به این باور اند که امریکا، به سوی انتخاباتی می‌رود که در نظرسنجی‌های پیش از انتخابات‌‌ میان دو حریف جمهوری‌خواه و دموکرات، آقای ترامپ عقب‌تر از حریف انتخاباتی‌ دموکراتش- جو بایدن- قرار دارد؛ از این رو، حرف‌هایی که ترامپ در این شب و روز می‌زند، به شمول خروج سربازان امریکایی، رنگ‌ و بوی تبلیغی دارد.
احمد سعیدی کارشناس مسایل سیاسی، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که مردم امریکا می‌خواهند، سربازان شان از یک جنگ بی‌پایان به خانه بر گردند؛ بنا به این، ترامپ از این مساله استفاده‌ی تبلیغاتی می‌کند: «باور ندارم که امریکا نیروهایش را از افغانستان بیرون کند. حرف‌های ترامپ جنبه‌ی کمپاینی دارد»
سربازان امریکایی پس از یازده سپتامبر ۲۰۰۱، به هدف شکست کامل القاعده و طالبان و کمک به ایجاد دموکراسی‌ در افغانستان که بتواند از بازگشت گروه‌های تروریستی جلوگیری کند، وارد این کشور شد. در بیست‌سال ماموریت سربازان امریکایی که شمار آن در دور نخست ریاست‌جمهوری بارک اوباما، بیش از صدهزار بود، نه ‌تنها سبب شکست کامل گروه طالبان نشد که فعالیت‌های تروریستی این گروه افزایش نیز یافت.
سرانجام بارک اوباما با اعتراض‌های شهروندان امریکا متقاعد شد که تلاش‌های جنگی دولتش در افغانستان، سودی ندارد. او در بیانیه‌هایش بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴، جدول زمانی‌ای را برای کاهش نیروهای امریکایی در افغانستان تنظیم کرد که بر اساس آن در سال ۲۰۱۵، رقم نیروهای امریکایی در افغانستان به ۹ هزار و ۸۰۰ سرباز رسید.
زمانی که دونالد ترامپ در ۲۰۱۷، به ریاست‌جمهوری امریکا رسید، افغانستان در شعله‌های جنگ با طالبان می‌سوخت و حملات تروریستی این گروه، جان ده‌ها افراد ملکی و نظامی را در روز می‌گرفت؛ او، در وهله‌ی نخست، نیروهای امریکایی را در افغانستان از ۹ تا ۱۴ هزار افزایش داد که به واکنش‌هایی از سوی شهروندان ایالات متحده‌ی امریکا مواجه شد. او که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را از برجسته‌ترین شعارهای انتخاباتی اش می‌شمرد، دوباره به دنبال خروج نیروهایش بر آمد.
بر این اساس، گفت‌وگوهای امریکا و طالبان در ۲۰۱۸م شروع شد و نیروهای امریکایی تا هشت‌هزار نفر کاهش پیدا کرد.
زلمی‌خلیل‌زاد موافقت‌نامه‌ا‌ی صلح امریکا با طالبان را در حوت ۱۳۹۸، امضا کرد.
به اساس این توافق‌نامه گروه طالبان مکلف به پاسبانی از منافع امریکا در افغانستان است و باید مانع هر گونه فعالیت گروه تروریستی دیگری بر ضد منافع ملی امریکا و متحدانش از خاک افغانستان شود. از سویی هم، شروع گفت‌وگوهای صلح افغانستان، صحبت روی آتش‌بس همه‌جانبه در این گفت‌وگوها، خروج سربازان امریکایی و نیروهای ائتلاف به شمول کارمندان نظامی و غیر نظامی در طول چهارده ماه، از موضوع‌هایی بودند که گروه طالبان و امریکا به هم تعهد داده اند.
بر اساس این موافقت‌نامه، گفت‌وگوهای صلح افغانستان گرچه با تاخیر؛ اما در ۲۲ سنبله‌ی سال روان در شهر دوحه، پایتخت قطر گشایش یافت. پس از گشایش این گفت‌وگوها که اکنون چهار هفته از آن می‌گذرد، نه ‌تنها دست‌آوردی در آن دیده نمی‌شود که خشونت‌های گروه طالبان بیش‌تر هم شده است. واقعیت این است که جز وعده‌ی فراخواندن کامل سربازان امریکایی، هیچ بخش مهمی از متن توافق‌نامه‌ی امریکا با طالبان، عملی نشده است.
به باور کارشناسان، مشروط‌بودن خروج نیروهای امریکایی مبنی بر تعهدات طالبان – که خلیل‌زاد در کنگره‌ی امریکا نیز از آن سخن‌زد – از یک‌سو و تویت ترامپ مبنی بر خروج کامل نیروهای امریکایی تا کریسمس ۲۰۲۱ از سوی دیگر، روشن می‌کند که مساله‌ی خروج این نیروها، رنگ و بوی انتخاباتی دارد و آله‌ی فشاری است در برابر دولت افغانستان برای رسیدن به توافق با طالبان.
احمد سعیدی می‌گوید که تویت آقای ترامپ و ابرازنظرهای مقام‌های امریکایی، می‌تواند یک نوع تهدید برای شکستن بن‌بست گفت‌وگوهای صلح باشد: «ترامپ برای ما و برای دولت افغانستان می‌گوید که اگر به گپ ما نکنید، بدیل صلح خروج ما خواهد بود. »
واکنش‌ها در مورد تویت ترامپ
پس از آن‌ که ترامپ در برگه‌ی تویترش خبر از خروج نیروهای امریکایی داد، سازهای مخالف و موافقی در برابر این گفته ‌اش، به صدا درآمد؛ رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی امریکا گفت که شمار سربازان امریکایی در افغانستان تا اوایل سال ۲۰۲۱ میلادی به ۲ هزار و ۵۰۰ نفر کاهش خواهد یافت.
چند ساعت پس از آن، گروه طالبان با انتشار اعلامیه‌ای در تویتر، گفته است که از تصمیم ترامپ مبنی بر خروج نیروهای امریکایی از خاک افغانستان، استقبال می‌کند و آن را گام مثبت در مورد عملی‌کردن توافق‌نامه‌ی شان با امریکا می‌داند.
عبدالله عبدالله، رییش شواری عالی مصالحه‌ی ملی در واکنش به تویت آقای ترامپ، می‌گوید که از این اعلام ترامپ متعجب شده است. او، تصریح کرد که خروج نیروهای امریکایی، آمدنی است؛ اما زمانی‌که دولت افغانستان به پای خودش بیاستد: «خروج نیروهای امریکایی پیش از وقت، نتیجه‌ی منفی خواهد داشت.».
آقای عبدالله در واکنش به اظهارات دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا (جمعه ۱۷ میزان) گفت: «نیروهای ناتو در افغانستان حضور دارند تا این کشور دوباره پناه‌گاه تروریست‌ها نشود».
همین‌گونه ینس استولتنبرگ، دبیرکل سازمان پیمان اتلانتیک شمالی ( ناتو ) گفته است که تصمیم رفتن به افغانستان، به صورت مشترک توسط اعضای این سازمان گرفته شده و در باره‌ی آینده‌ی نیروها نیز به صورت جمعی تصمیم گرفته خواهد شد. آقای عبدالله در واکنش به اظهارات دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا (جمعه ۱۷ میزان) گفت: «نیروهای ناتو در افغانستان حضور دارند تا این کشور دوباره پناه‌گاه تروریست‌ها نشود».
دونالد ترامپ اولین‌بارش نیست که از خروج نیروهای امریکایی تا شروع سال ۲۰۲۱ خبر می‌دهد. او، در می ۲۰۲۰ در کاخ سفید گفته بود که علاقه‌مند است، سربازان امریکایی پیش از موعد تعیین‌شده از خاک افغانستان فراخوانده شود. «از افغانستان بیرون می‌شویم و اگر لازم شد مثل رعد و برق که نظیرش را کسی ندیده باشد، دوباره حمله خواهیم کرد.»
با این‌همه، گفت‌وگوهای صلح افغانستان هنوز هم در بن‌بست به سر می‌برد و مشخص نیست که این گفت‌وگوها به کجا خواهد کشید و مهم‌تر از آن، سرنوشت شهروندان افغانستان با خروج نیروهای امریکایی و یا ماندن این نیروها، چه رنگی خواهد گرفت. از سویی هم، کارشناسان باور دارند که حرف و عمل امریکا، هیچ‌گاهی یکی نبوده است و بسیار هم به ختم جنگ در افغانستان راضی نیست، چون با هرج‌ و مرج، بهتر می‌تواند منافع ‌اش را در منطقه تامین کند.