هم‌زمان با شروع نشست‌های گروه‌های تماس هیئت‌های گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان و طالبان، حمله‌های جنگ‌جویان گروه طالبان در ولایت هلمند نیز افزایش یافته است. در پی افزایش این حمله‌ها گفته می‌شود که بیش از پنج‌هزار خانواده در این ولایت آواره شده اند.
وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان در اعلامیهای گفته است که در نتیجه‌ی درگیری‌ها میان نیروهای ارتش و گروه طالبان، ۵۱۲۶ خانواده از ولسوالی‌های نادعلی، ناوه، نهر سراج و نواحی باباجی و بولان به شهر لشکرگاه و مناطق مرکزی این شهر آواره شده اند.
افزایش درگیری میان نیروهای امنیتی کشور و گروه طالبان در ولایت هلمند، واکنش‌های نهادهای بین‌المللی و افراد دخیل در روند صلح افغانستان را برانگیخته است.
زلمی‌خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه‌ی وزارت خارجه‌ی امریکا برای صلح افغانستان، روز پنج‌شنبه (۲۴ میزان) در برگه‌ی تویترش که از دیدار خود و اسکات میلر – فرمانده‌ی امریکایی نیروهای ناتو در افغانستان – با گروه طالبان در دوحه خبر داده، نوشته است که افزایش خشونت‌ها در ولایت هلمند، روند صلح افغانستان را با خطر روبه‌رو کرده است.
آقای خلیل‌زاد تصریح کرده است که در این دیدارها توافق شد که جانب‌های درگیر مفاد موافقت‌نامه‌ی امریکا و گروه طالبان را که در برگیرنده‌ی کاهش عملیات است؛ جدا عملی کنند. «با تجدید تعهد به مواد موافقت‌نامه‌ی امریکا با طالبان، شمار قربانیان کاهش چشم‌گیر خواهد یافت.»
آقای خلیل‌زاد در حالی این را می‌گوید که نیروهای امریکایی در افغانستان، از چندین حمله‌ی هوایی بر پاسگاه‌های جنگ‌جویان طالب در ولایت هلمند خبر داده است.
کول‌سونی لیگت، سخن‌گوی نیروهای امریکایی در افغانستان، در برگه‌ی تویترش نوشته است که این حملات[حمله‌های ارتش امریکا بر طالبان در هلمند] خلاف توافق‌نامه‌ی امریکا با طالبان نیست و نیروهای امریکایی به حمایت نیروهای افغان – در صورتی که از سوی طالبان مورد حمله قرار بگیرند – ادامه خواهند داد.
همین‌طور در بخش دیگری از تویت آقای لیگت به نقل از اسکات‌میلر، آمده است: «طالبان باید فورا حملات خود را در هلمند پایان دهند و در سراسر کشور خشونت‌ها را کم‌تر کنند؛ چرا که این اعمال شان مطابق به توافق‌نامه میان آمریکا و این گروه نیست و روند جاری صلح افغانستان را آسیب می‌زند.»
با این حال اما علی‌سجاد مولایی، کارشناس مسایل سیاسی، می‌گوید که آقای خلیل‌زاد و مقام‌های امریکایی تلاش دارند از یک‌سو به جهان بگویند که آن‌چه طالبان می‌کنند، خلاف تعهد شان با امریکا است و از سویی دیگر، آقای خلیل‌زاد نشان می‌دهد که قدرت اصلی در افغانستان طالبان اند و صلح در افغانستان، تنها از راه گفت‌وگو با این گروه و عمل‌کردن به موافقت‌نامه‌ی امریکا و طالبان، ممکن خواهد بود. «خلیل‌زاد بر اضافه‌ی تلاش برای نهادینه‌کردن برنامه‌هایش، به دنیا می‌گوید که کاهش خشونت، تنها از راه عمل‌کردن موافقت‌نامه‌ی طالبان با امریکا ممکن خواهد بود.»
واکنش‌های کشورهای دخیل در صلح افغانستان و نهادهای جهانی
هم‌زمان با افزایش حمله‌های گروه طالبان بر ولسوالی‌ها و مرکز ولایت هلمند، دفتر سازمان‌ملل متحد در افغانستان (یوناما)، دفتر هماهنگی کمک‌های بشردوستانه‌‌ی سازمان ملل متحد (اوچا)، سفارت امریکا و بریتانیا در کابل و کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، هر کدام در اعلامیه‌های جداگانه‌ای، از آسیب‌دیدن و آواره‌شدن افراد غیرنظامی در ولایت هلمند ابراز نگرانی کرده، از طرف‌های درگیر به ویژه طالبان، خواسته اند که خشونت‌ها را کاهش داده و تلاش شان را برای رسیدن به صلح متمرکز کنند.
در اعلامیهای که روز پنج‌شنبه (۲۴ میزان)، از سوی یوناما منتشر شده، آمده است: «باید با توقف خشونت‌ها، از غیرنظامیان در مقابل آسیب‌های ناشی از جنگ محافظت شود. در درگیری‌ها‌ی هفته‌ی جاری در ولایت هلمند، هزاران غیرنظامی از خانه‌های شان آواره و تعدادی هم کشته و زخمی شده اند.»
هم‌چنان دفتر هماهنگی کمک‌های بشردوستانه‌‌ی سازمان ملل متحد (اوچا) در افغانستان، گفته است که در پی خشونت‌ها در هلمند ۳۵ هزار نفر آواره شده اند. از میان هزاران آواره، روز گذشته فقط ۱۳۰ خانواده از کمک‌های اولیه برخوردار شدند.
در اعلامیهای که روز پنج‌شنبه (۲۴ میزان)، از سوی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان منتشر شده، آمده است که بر اساس بررسی‌های ابتدایی، از پانزدهم ماه جاری به این‌سو، در حملات طالبان بر قرارگاه‌های نیروهای امنیتی در نقاط مختلف هلمند و گسترش نبرد میان دو طرف، باشند‌گان منطقه و مسافران، خسارات جانی و مالی زیادی دیده اند.
سفارت امریکا و بریتانیا نیز گفته اند که افزایش خشونت به افراد غیر نظامی آسیب رسانده است و طرف‌های درگیر باید دست از جنگ و خشونت برداشته و به صلح فکر کنند.
به باور کارشناسان، آن‌چه را که در اعلامیه‌های کشورها و نهادهای جهانی مشترک می‌بینیم، کاهش خشونت، محافطت از آواره‌شدگان و تمرکز طرف‌های درگیر جنگ به گفت‌وگوهای صلح می‌باشد.
گفت‌وگوهای صلح در دوحه
هم‌زمان با تشدید جنگ در ولایت‌های هلمند، بغلان، هرات و بدخشان، کار گروه‌های تماس هیئت‌های گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان و گروه طالبان که به بن‌بست خورده بود، دو شنبه (۲۱ میزان) از سر گرفته شد. در نشست‌های این گروه‌ها پس از شروع دوباره، توافق شده است که گفت‌وگوها برای حل بن‌بست‌ها و توافق بر سر دستورجلسه و کارشیوه‌ی گفت‌وگوهای رو در رو، ادامه یابد.
داکتر رسول طالب، عضو هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان، در مصاحبه‌ی اختصاصی با تلویزیون بی‌بی‌سی (پنج‌شنبه ۲۴ میزان) گفت که در نشست هیئت‌های دو طرف، بحث‌های کافی صورت گرفته و هیئت افغانستان گزینه‌ها را برای حل اختلافات نیز ارایه کرده است. به گفته‌ی آقای طالب، در جلسه‌ی چهارشنبه (۲۳ میزان)، دو طرف به این نتیجه رسیدند که گروه‌های تماس با سرعت بیش‌تر به نتیجه برسند تا بحث اصلی دستورجلسه که از نظر هیئت افغانستان آتش‌بس و توقف خون‌ریزی است، شروع شود.
رای‌زنی‌ها میان هیئت گفت‌وگوکننده‌ی افغانستان و طالبان روی دستورجلسه که از نظر هیئت افغانی آتش‌بس است، در حالی جریان دارد که گروه طالبان در میدان‌های جنگ حضور پررنگ‌تر دارند تا پشت میز گفت‌وگو برای صلح. شماری از مقام‌های بلندرتبه‌ی دولت افغانستان می‌گوید که حمله‌های طالبان بر ولایت‌های افغانستان، برای امتیازگرفتن این گروه در گفت‌وگوهای صلح است.
داکتر عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی، روز جمعه (۲۵ میزان) که در تالار لویه‌جرگه سخن می‌زد، گفت: «اگر طالبان فکر می‌کنند که با گرفتن محل‌های بیش‌تر، دست بلند در گفت‌وگوهای صلح پیدا می‌کنند، دچار محاسبه‌ی غلط اند؛ محاسبه‌‌ای که سال‌ها است سبب افزایش جنگ شده است.»
با این همه، از دید کشورهای دخیل در صلح افغانستان و نهادهای بین‌المللی، افزایش حمله‌های طالبان بر پاسگاه‌های ارتش افغانستان که به غیر نظامیان نیز آسیب می‌رساند، خلاف توافق آن‌ها با امریکا است. به باور این کشورها، طرف‌های درگیر و به ویژه طالبان، باید دست از جنگ و خشونت بردارند و برای رسیدن به صلح تلاش کنند.
