امروز چهارشنبه (۱۵ جوزا/ ۵ جون) مصادف با روز جهانی محیط زیست است. شهروندان افغانستان، به‌ویژه پایتخت، با مشکلات متعدد محیط‌زیستی در این کشور دست و پنجه نرم می‌کنند. کمبود فضای سبز و پارک‌های تفریحی یکی از چالش‌های عمده شهر کابل است که باشندگان آن همواره از آن شکایت داشته‌اند.
مسؤولان شهرداری کابل، اما می‌گویند که اخیراً برنامه‌های جدی‌ای را در راستای سرسبزی شهر کابل روی دست گرفته‌اند و با عملی شدن شماری از آن‌ها، این شهر زیباتر شده است. آنان می‌گویند که در سال جاری، ۱۵۰ هزار نهال در شهر کابل غرس شده و روی ۴۷ پارک فرعی و ۱۶ پارک اصلی، نیز در حال حاضر کار جریان دارد.
روزنامه‌ی صبح کابل، این گفت‌وگو را با نجیب الکوزی، رییس ریاست سرسبزی شهرداری کابل در کابل انجام داده است:
صبح کابل: ریاست سرسبزی کابل مسؤولیت بزرگی را در بخش محیط زیست در این شهر دارد، شما دست‌کم در جریان سال جاری چه برنامه‌هایی در این بخش روی دست دارید؟
نجیب الکوزی: ما در حال حاضر در حال تهیه‌ی یک برنامه‌ی استراتژیک پنج ساله برای سرسبزی کابل استیم. در این برنامه‌ی پنج‌ساله، کارهای جدی‌ای برای سرسبز کردن کابل شامل است. برنامه‌های تازه که ما در این بخش روی دست گرفته‌ایم، خیلی مورد تشویق شهروندان شهر کابل قرار گرفته است.
برگزاری نمایشگاه گل پایتخت در دو نقطه‌ی کلیدی کابل در بهار سال جاری، یکی از ابتکارات جدید ما بود. با این کار تعداد فروشندگان گل و گیاه، پرورش‌دهندگان نهال و گل بته‌ها را در شهر کابل از ۸۲۰ تن به ۱هزار و ۴۰۰ تن افزایش دادیم.
گوشه‌ای از ریاست سرسبزی شهرداری کابل
ما برای اولین‌بار آمارهای حقیقی نهال‌های غرس‌شده در کابل را اعلام کردیم. در سالهای گذشته آمارهایی داده می‌شد که یک میلیون نهال در شهر کابل غرس می‌شود، اما چنین آمارهایی کاذب بود. امسال ۱۵۰ هزار نهال را پرورش دادیم و در جاهایی که کمبود بود، غرس کردیم بیشتر از آن گنجایش قوریه‌ها برای پرورش نهال نبود.
در گذشته قوریه‌های نهال ریاست سرسبزی کابل، ۵۰ هزار تا یک لک نهال بود، امسال این میزان را به ۱۰۵ هزار نهال رساندیم. تلاش ما این است که در جریان پنج سال آینده، آن‌قدر نهال تولید کنیم که به اکثر خانواده‌ها و شهروندان کابل نهال رایگان توزیع شود.
از سویی هم ما در قسمت کشت گل‌های فصلی یک دست‌آورد قابل ملاحظه داشته‌ایم. ریاست سرسبزی کابل ۵۰ درصد بیشتر از سالهای دیگر از گل، در گلدان‌های کنارجاده‌ای و چهارراهی‌ها استفاده خواهد کرد.
هم‌چنان در بخش آبیاری، برای اولین‌بار، سیستم آبیاری قطره‌ای در شهر کابل از جمله در بگرامی، شیر دروازه و هم‌چنان در گلدان‌های دشت برچی سیسم نلدوانی را تطبیق کنیم. این کار ۸۰ درصد مصرف آب را کاهش می‌دهد و از مصارف اضافه مانند استفاده از تانکر و راننده -که در آن حیف و میل صورت می‌گرفت- جلوگیری می‌شود.
کار دیگری که ما در ریاست سرسبزی کردیم، تقسیم وظایف بود. پیش از این به‌صورت گروهی که کار می‌کردند، کارشان بدون پاسخ‌گویی و نامعلوم بود. حالا پرسونل خود را به جاده‌ها تقسیم کرده‌ایم و هرکس را در جاده‌ای مسؤول قرار داده‌ایم؛ این شیوه نتیجه‌ی بسیار خوبی داده است.
کارمندان ریاست سرسبزی شهرداری کابل در جریان کار
صبح کابل: ما حدود ۱۶ پارک در شهر کابل داریم که در حال حاضر اکثر آن‌ها غیر فعال است، برنامه‌ای برای فعال کردن این پارک‌ها دارید؟
نجیب الکوزی: در حال حاضر ما پروژه‌هایی را در این بخش با بودجه‌ی زیر پنج میلیون داریم. ما برنامه‌های جدی را برای بهسازی این ۱۶ پارک که در سال ۱۳۹۲ ساخته شده است، روی دست داریم و امسال بودجه‌ی خاصی برای این مساله در نظر گرفته‌ایم.
در کنار بهسازی دوباره‌ی این پارک‌ها، ما هم‌چنان پروژه‌های جدید برای تنویر پارک‌ها داریم. یکی از مشکلات عمده‌ی پارک‌های شهر کابل این است که تنها در روز قابل استفاده است. ما در سال جاری خورشیدی برنامه‌هایی روی دست داریم که بتوانیم زمینه‌ی استفاده از این پارک‌ها را از طرف شب نیز مساعد کنیم.
ما در کل در سال جاری خورشیدی ۴۷ پارک کنار جاده‌ای و پارک‌های بزرگ را در برنامه‌ی خود داریم. در حال حاضر کار عملا روی ۳۱ پارک جریان دارد که تا حد زیاد کارشان پیش رفته است. در ربع بعدی سال جاری، روی پارک‌های دیگر نیز کار می‌شود.
از سویی‌هم ریاست سرسبزی شهرداری کابل توانسته است که امسال پس از ۱۵ سال، در ناحیه سیزدهم شهر کابل یک حشر عمومی داشته باشد. کارمندان ما حتا در روز جمعه ۵۳۰ نفر، بالاتر از ۳ هزار نهال و گل‌های تزیینی در یک روز غرس کرده‌اند. این نشان‌دهنده‌ی تعهد و مسؤولیت ما است.
صبح کابل: ما در سال جاری خورشیدی شاهد یک تغییرات عمده در سطح شهر کابل استیم. هم از نگاه نهال‌شانی و هم از نگاه پارک‌های کنار جاده‌ای. آیا بودجه‌ی ریاست سرسبزی نسبت به سالهای پیش بیشتر شده؟
نجیب الکوزی: در مجموع ظرفیت در ریاست سرسبزی در بخش استفاده از منابع را بالا برده‌ایم؛ در حال حاضر برای تطبیق برنامه‌ها و پروژه‌ها یک ظرفیت بسیار بالا به‌وجود آمده است. شما شاهد هستید، مصارفی که پیش از این روی پروژه‌های توسعه‌ای و حیاتی در بخش سرسبزی کابل روی دست گرفته می‌شد، صفر بود و بودجه صرف در برنامه‌های روزمره مصرف می‌شد، ولی امسال ما تاکنون توانسته ایم که ۱۳۰ میلیون افغانی در بخش سرسبزی کابل بودجه‌سازی کنیم و قابلیت تطبیق آن را داشته باشیم.
باشندگان کابل که به گونه رضاکارانه با ریاست سرسبزی کابل کمک می‌کنند
از بودجه‌ی بدست داشته‌ی ما تا کنون ۶۰ میلیون افغانی به‌مصرف رسیده است که بیشترین آن در بخش تجهیز ریاست سرسبزی بوده است. قبلاً، این ریاست یک تراکتور داشت، اما حالا ۳۰ تراکتور داریم. هر کدام این‌ها به‌جای ۲۰ نفر کار می‌کند. پیش از این، چنین کارها، دستی و توسط نیروهای انسانی انجام می‌شد که مصرف هنگفتی داشت.
صبح کابل: بودجه ریاست سرسبزی چقدر است و حداقل برای سرسبز کردن شهر کابل به صورت ایده‌آل، چقدر بودجه نیاز است؟
نجیب الکوزی: امسال تاکنون در این ریاست حدود ۱۵۰ میلیون افغانی اختصاص داده شده است. اما نظر به برنامه‌ی استراتژیک پنج سالهای که ما داریم، نیاز است که شهر کابل حداقل بالاتر از یک و نیم میلیارد افغانی داشته باشد که بتوانیم ساحات سبز خود را به شکل مدرن حفظ و مراقبت کنیم.
بخش‌های اساسی که در برنامه‌ی پنج ساله‌ی خود جا داده‌ایم؛ حفظ و مراقبت ساحات سبز شهر، بلند بردن ظرفیت ریاست سرسبزی و نیروی کاری و هم‌چنان بلند بردن این ریاست به عنوان اداره‌ای است که بتواند تمام مراحل کاری که مربوط به سرسبزی است، را انجام بدهد. به گونه‌ی مثال، مدرن کردن قوریه‌های نهال شانی، افزایش نظارت ما بر قراردادها، بلند بردن ظرفیت برای پیش‌برد پروژه‌ها توسط خود ریاست سرسبزی.
برای اولین‌بار آمارهای حقیقی نهال‌های غرس‌شده در کابل امسال اعلام شده است
صبح کابل: مهم‌ترین چالش کار شما چی است؟
نجیب الکوزی: عزل و تعیینات. ما برای پیاده کردن برنامه‌های خود نیاز به ثبات در سطح رهبری داریم.
شما شاهد استید که در شهرداری کابل در جریان هر سه ماه، مسؤولان تغییر می‌کند و این در کارهای ما وقفه ایجاد می‌کند. شما بهتر می‌دانید که شهر کابل شهری است که اگر برای یک روز فعالیت‌های خدماتی، تنظیفی و سرسبزی متوقف شود، یک تاوان بزرگ در حق این شهر صورت می‌گیرد.
در شش ماه گذشته سه بار در سطح رهبری شهرداری کابل، تغییرات آمده است. تا زمانی‌که میان رهبری و کارمندان اعتمادی بوجود می‌آید و یا رهبری محترم افراد و زیردست‌های خود را از نو تعیین می‌کند، ماه‌ها زمان در بر می‌گیرد. در این شش ماه گذشته، بالاتر از ۸۰ درصد در سطوح مختلف بالای شهرداری کابل، از نگاه نیروی کاری تغییرات آمده است.
این مساله نه‌تنها سبب اختلال در کار می‌شود، بل انگیزه کار را از کارمندان می‌گیرد. پیشنهاد ما این است که حداقل اگر شخص جدیدی در سطح رهبری می‌آید، باید برنامه قبلی را ادامه دهد. اینطوری که هرکس بیاید، برنامه‌ی جدید را طرح کند، کار ما مشکل می‌شود.
