حکومت باید جلو قاچاق سیرُم را به داخل بگیرد

اخیرا محمدرضا عالمی لعلی، یکی از تاجران ولایت هرات، نخستین کارخانه‌ی ساخت سیرُم را در شهرک صعنتی این ولایت ایجاد کرده است.
این کارخانه با هزینه‌ی اولیه‌ی بالاتر از یک میلیون دالر امریکایی، در شهرک صنعتی ولایت هرات، ساخته شده و قرار است روزانه بیش از ۱۲هزار لیتر سیرُم را تولید و برای بیماران در افغانستان عرضه کند.
آقای لعلی، رییس کارخانه‌ی سیرُم «پارساوا» در گفت‌وگو با روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که هرچند، برای ساختن یک کارخانه‌ی معیاری سیرُم، نیاز است سه تا چهار میلیون دالر امریکایی سرمایه‌گزاری شود؛ اما با توجه به این که بسیاری از ماشین‌آلات این کارخانه در داخل افغانستان تولید شده، توانسته اند آن را با هزینه‌ی بالاتر از یک میلیون دالر بسازند.
او افزود: «۷۰ درصد دستگاه‌های کار گرفته شده در این کارخانه، در داخل شهرک‌ صعنتی هرات تولید شده است؛ به طور نمونه، اگر یک ماشینری را از بیرون افغانستان وارد می‌کردیم، باید یک تا چهار لک دالر امریکایی هزینه می‌کردیم؛ ولی ما قطعات این ماشین‌ها را از بیرون وارد کردیم و در داخل خود ما ساختیم که برای ما ۴۰ تا ۴۵ هزار افغانی هزینه برداشته است.»
به گفته‌ی رییس کارخانه‌ی سیرُم هرات، برآورد آن‌ها نشان می‌دهد که سالانه شفاخانه‌های افغانستان، حدود ۳۰ میلیون لیتر سیرُم وارد می‌کنند. هرچند محمدرضا عالمی لعلی تاکید می‌کند که سه تا چهار برابر بیشتر از سیرُم وارد شده، به گونه‌ی قاچاقی وارد افغانستان می‌شود؛ این در حالی است که پیش از این، مسؤولان ریاست محیط زیست کابل به روزنامه‌ی صبح کابل گفته بودند، سالانه ۳٫۵ میلیارد دالر ادویه‌ی «بی کیفیت» وارد کشور می‌شود.
آن‌چه مسؤولان کارخانه‌ی سیرُم هرات می‌گویند، این کارخانه روزانه ظرفیت تولید ۱۲هزار لیتر سیرُم را دارد و اگر دولت و شفاخانه‌های افغانستان همراه آن‌ها هم‌کاری کنند، می‌توانند تولید شان را روزانه به ۶۰ هزار لیتر نیز افزایش دهند.
لعلی می‌گوید: «ما روزانه در دو نوبت کاری، ظرفیت تولید ۱۲ هزار لیتر سیرُم را داریم؛ اگر سیرُم هزار ML، تولید کنیم، ۱۲هزار پاکت می‌شود و اگر بخواهیم ۵۰۰ ML تولید کنیم، ۲۴ هزار پاکت تولید کرده می‌توانیم.»
نگرانی‌ رییس کارخانه‌ی سیرُم هرات از قاچاق سیرُم
هر چند محمدرضا عالمی لعلی، رییس کارخانه‌ی تولید سیرُم هرات ابراز امیدواری می‌کند که سرمایه‌گذاری او بتواند نتیجه‌ی خوبی داشته باشد و مارکیت را به دست گیرد؛ اما تاکید می‌کند، اگر دولت افغانستان جلو قاچاق سیرُم به داخل کشور را نگیرد، نه تنها که او ورشکست خواهد شد، بلکه سایر تاجران و صنعت‌گران نیز به سرنوشت نامعلومی دچار شده و از سرمایه‌گذاری در افغانستان دل‌سرد خواهند شد.

آقای عالمی می‌گوید: «آنچه ما معلومات داریم، سه برابر بیشتر از این، سیرُم وارد شده در افغانستان، تاجران به گونه‌ای قاچاقی سیرُم را وارد کشور می‌کنند؛ وقتی برای بازاریابی به ولایت‌های غزنی، کندهار، جلال‌آباد، پکتیا و ولایت‌های مشرقی رفتیم، همه‌ی تاجران و عمده‌فروشان به ما گفتند، به دلیل این که سیرُم از کشورهای ایران و پاکستان قاچاقی به افغانستان می‌آید، نرخ‌ها خیلی پایین آمده است.»
با توجه به این که مصرف سیرُم در افغانستان زیاد است، مسؤولان کارخانه‌ی سیرُم هرات می‌گویند، در حال حاضر آن‌ها قادر به تولید حدود «ده» درصد از نیازمندی‌های شفاخانه‌های افغانستان استند؛ اما تاکید می‌کنند که با توجه به جمعیت ولایت هرات اگر به گونه‌ی اختصاصی برای شفاخانه‌های این ولایت در نظر گرفته شود، می‌توانند، تمام نیازمندی‌های هرات را برآورده کنند.
سرمایه‌گذاران این کارخانه‌ی سیرُم‌سازی، ضمن این که از دولت می‌خواهند زمینه‌ی ایجاد قراردادها را با شفاخانه‌های افغانستان فراهم کند، اطمینان می‌دهند، در صورتی که حمایت حکومت را داشته باشند، سیرُم‌های با کیفیت‌تر از پاکستان و ایران و به سطح بین‌المللی، تولید کنند.
آن‌ها تاکید می‌کنند که نمونه‌ی کاری آن‌ها مورد تأیید قرار گرفته است. لعلی می‌گوید: «نخستین کاری که دولت باید انجام دهد، این است که جلو قاچاق سیرُم را بگیرد. اگر کار ما رونق پیدا کند، با قیمت پایین‌تر و کیفیت بالاتر از شرکت‌های بیرونی، سیرُم تولید می‌کنیم. از شفاخانه‌های خصوصی می‌خواهیم که از تولیدات داخلی استفاده کنند.»
کارخانه‌ی سیرُم هرات برای ۵۰ نفر کار ایجاد کرده است
رییس کارخانه‌ی سیرُم هرات به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید: «در حال حاضر، ما ۵۰ نفر کارمند از متخصص تا بازاریاب و بخش اداری داریم؛ ولی اگر حکومت در آینده کمک کند، ظرفیت تولید خود را از ۱۲هزار لیتر تا ۶۰هزار لیتر رسانده و زمینه‌ی اشتغال را برای ۵۰۰ نفر فراهم می‌کنیم.»
گفتنی است که کارخانه‌ی تولید سیرُم «پارساوا» در هرات، نخستین کارخانه‌ی تولید سیرُم در ۱۸ سال گذشته در افغانستان بوده است؛ آن‌چه مسؤولان این کارخانه‌ می‌گویند، در زمان داکتر نجیب، کارخانه‌ی این‌چنینی وجود داشته که حالا هیچ اثری از آن باقی نمانده و تمام پرزه‌‌های آن از بین رفته است.
ولایت هرات در غرب افغانستان از ولایت‌های کلیدی است و بیشتر از این که خبرهای مثبت از این ولایت شنیده شود، خبرهای ناخوشایند به نشر می‌رسد؛ با این حال، ساخت چنین کارخانه‌ای، امیدواری‌ها را نسبت به ‌خودکفایی در بخش صحت افزوده است. این در حالی است که در ماه سرطان سال جاری خورشیدی، یک محموله‌ی وسایل پزشکی از تولیدات شهرک صنعتی هرات، شامل میزهای عملیات‌خانه و تخت خواب بیماران، به ارزش ۹۰ هزار دالر به سومالیا در قاره‌ی افریقا صادر شده بود.