تقابل گروه‌های تروریستی با حکومت افغانستان عامل اصلی تلفات غیرنظامیان

اکرم رسا
تقابل گروه‌های تروریستی با حکومت افغانستان عامل اصلی تلفات غیرنظامیان

سازمان عفو بین‌الملل، روز چهارشبنه (۹ دلو) در تازه‌ترین گزارش خود در مورد افغانستان، گفته است که سال ۲۰۱۹ میلادی مرگ‌بارترین سال برای کودکان در این کشور بوده است که بیشتر این کودکان در جریان درگیری‌های مسلحانه کشته شده اند. نشر این گزارش نگرانی‌های زیادی را برای مردم افغانستان و سازمان‌های مدافع حقوق بشری در سراسر جهان به بار آورده است.
بر بنیاد این گزارش، تنها در ۹ ماه اول سال ۲۰۱۹ میلادی، دو هزار و ۴۰۰ کودک در نتیجه‌ی درگیری‌های مسلحانه در افغانستان کشته و زخمی شده ‌اند.
سازمان عفو بین‌الملل، در این گزارش خود از گروه‌های تروریستی طالبان و داعش به عنوان گروهای یاد کرده که بیشترین تلفات را به غیرنظامیان وارد کرده‌ اند.
آنچه در این گزارش آمده است، در سال ۲۰۱۹ میلادی، به طور مجموعی دو هزار ۵۶۳ نفر در افغانستان کشته و پنچ هزار ۶۷۶ نفر دیگر زخمی شده ‌اند. این سازمان افزوده است که بیشترین رقم این تلفات از ماه جولای تا سپتامبر ۲۰۱۹ میلادی به ثبت رسیده است.
این سازمان گفته است که دادگاه بین‌المللی جرایم، از تحقیقات در مورد جنایات جنگی در افغانستان خودداری کرده است و حکومت افغانستان نیز تا به حال برای پیگرد تخطی‌های جدی حقوق بشری به ‌شمول خشونت علیه زنان و حملات بر مدافعان حقوق بشر، ناکام بوده است.
عمر ورایچ، معاون بخش جنوب آسیا در سازمان عفو بین‌الملل، گفته است که جنگ در افغانستان در حال کاهش نه، بلکه رو به افزایش است و غیرنظامیان نیز بیشترین قربانی را می‌پردازند.
از سویی ‌هم کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان ضمن این می‌گوید که تلفات غیرنظامیان در سال ۲۰۱۹ میلادی رو به کاهش بوده؛ اما تأکید می‌کند که هنوز هم موجودیت تلفات غیرنظامیان مایه‌ی نگرانی برای تمام نهادهای مدافع حقوق بشری است.
نعیم نظری، سخن‌گوی این کمیسیون، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که میزان تلفات غیرنظامیان، در سه ماه اول سال ۲۰۱۹ میلادی افزایش داشته و برعکس در سه ماه اخیر این سال رو به کاهش بوده است.
آنچه‌ سخن‌گوی کمیسیون حقوق بشر می‌گویند، تلفات کودکان در سال ۲۰۱۹ میلادی نسبت به یک سال قبل آن افزایش یافته است.
نعیم نظری می‌گوید که کمیسیون مستقل حقوق بشر بارها از طرف‌های درگیر در جنگ خواسته است تا در جریان منازعات مسلحانه قوانین جنگ و اصول حقوق بشری را رعایت کنند؛ اما بدبختانه نه دولت افغانستان، نه نیروهای بین‌الملی و نه گروه طالبان هیچ کدام شان قوانین درج‌شده را رعایت نکردند که نتیجه‌ی آن افزایش تلفات غیرنظامیان بوده است.
کمیسیون مستقل حقوق بشر دلیل افزایش تلفات غیرنظامیان به ویژه کودکان را تقابل گروه‌های تروریستی با حکومت افغانستان می‌داند و می‌گوید که این‌گروه به منظور ایجاد ترس و وحشت، به گونه‌ای تأسیسات عامه، مکان‌های مقدس و مردم ملکی را هدف قرار می‌دهد و این عدول آشکار از اصول حقوق بشری و جنایت جنگی محسوب می‌شود.
در گزارش تازه‌ی سازمان عفو بین‌الملل، جدا از این که گروه‌ طالبان و داعش مسؤول تلفات غیرنظامیان خوانده شدند، یک بخش از این تلفات به نیروهای ارتش نیز نسبت داده شده است؛ اما فواد آمان، سخن‌گوی وزارت دفاع، در گفت‌وگو با روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که حفظ جان افراد ملکی در صدر عملیات نظامی نیروهای امنیتی و دفاعی افغان قرار دارد و در هر منطقه‌ای که خانه‌های مسکونی وجود داشته باشد، نیروهای امنیتی با وجود طالبان هم از انجام عملیات در این ساحات به خاطر آسیب نرسیدن به غیرنظامیان، خود‌داری می‌کنند.
آقای امان گفت: «طالبان بیشترین عامل تلفات افراد ملکی استند. آن‌ها در خانه‌های مردم موضع می‌گیرند، آن‌ها را سپر قرار می‌دهند و در میان شهرها انفجار می‌کنند.»
افزایش تلفات غیرنظامیان در افغانستان همواره سرخط خبرها بوده و مقام‌های حکومت افغانستان بارها از کاهش تلفات و کارشیوه‌ای که بتواند تلفات افراد ملکی را کاهش بدهد، حرف زده اند.
حمدالله محب، مشاور شورای امنیت ملی که روز سه‌شنبه (۸ دلو) به منظور بررسی وضعیت امنیتی ولایت جوزجان به شهر شبرغان رفته بود، گفته است که هراس‌افگنان طالب در جریان جنگ، از غیرنظامیان، به ویژه کودکان و بانوان، به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کنند و این قابل قبول نیست.
رییس‌جمهور غنی، بارها گروه طالبان را مسؤول اصلی تلفات غیر نظامیان در افغانستان دانسته و از طالبان به عنوان تهداب‌گذار کشتار غیرنظامیان در این کشور یاد می‌کند.
آقای غنی، می‌گوید که طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی، در حافظه‌ی مردم افغانستان ثبت اند. مسؤول اصلی تلفات غیرنظامیان در افغانستان طالبان اند و گروه‌های دیگر تروریستی نیز زمینه‌ی فعالیت‌های تروریستی را برای طالبان فراهم می‌کنند.
با این همه ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی گروه طالبان، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که عامل اصلی تلفات غیر نظامیان در افغانستان نظامیان امریکایی و نیروهای امنیتی افغانستان استند که در جریان عملیات شبانه به مردم تلفات وارد می‌کنند. هم‌چنان گروه طالبان ادعای سازمان عفو بین‌الملل مبنی بر وارد کردن تلفات بر کودکان و مردم ملکی از سوی این گروه را رد می‌کند.