در سالهای پسین که گروههای تروریستی به شمول طالبان، ناامنی را در سراسر افغانستان گسترده است؛ خیزشهای مردمی در قالب گروههای جنگجو، وارد کارزارهای جنگ بر ضد طالبان شده است که در هماهنگی با پولیس ملی، فعالیت میکنند؛ اما از دو روز به این سو، شماری از افراد به نام خیزشهای مردمی و پولیس، در ولایتهای بدخشان و پکتیا به طالبان پیوسته اند.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان، روز شنبه (۱۹ میزان)، در تویتهای جداگانهای نوشته بود که ۵۱ سرباز پولیس و نیروهای خیزش مردمی در خواهان بدخشان و ۷۰ سرباز پولیس و نیروهای خیزش مردمی در ولسوالیهای شورتپه، زارع، دهدادی، بلخ خاص، چمتال، چهاربولک، دولت آباد، کلدار و شولگر ولایت بلخ، با تمام تجهیزات نظامی شان، به این گروه پیوسته اند.
به باور شماری از کارشناسان نظامی، پیوستن این گروهها به طالبان، میتواند دلیلهای مختلفی داشته باشد؛ نخست، یک شیوهی درست کنترلی و مدیریتی در رابطه به جذب، کمکرسانی، آموزش نظامی از سوی وزارت داخله به این خیزشها، وجود ندارد. دوم، با در نظرداشت عقبهی جنگ با طالبان، شماری از این پیوستنها، سازمانیافته و از پیش تعیینشده است. سوم، برخی افرادی که در خیزشهای مردمی علیه طالبان، قیام میکنند، نمیداند که چرا علیه این گروه میجنگند. چهارم، در روستاهای کشور، طالبان نفوذیهای شان را دارند که از مردم عام سربازگیری میکنند.
میرزامحمد یارمند، کارشناس امور نظامی، به روزنامهی صبح کابل میگوید که دولت مکانیزم دقیق برای جلب و جذب نیروهای خیزش مردمی و ارتباط درست در میدان جنگ با این گروهها ندارد. «گروههای خیزش مردمی، آموزش لازم جنگی را نمیبینند و حتا نمیفهمند که چرا علیه طالبان میجنگند؛ با به توزیع سلاح نمیشود، علیه یک گروه تروریستی مانند طالبان جنگید.»
آقای یارمند میافزاید که دستگاه جلب و جذب طالبان، نفوذیهایی در میان باشندگان روستاها دارند که این نفوذیها وظیفه دارند تا دو ماموریت را انجام دهند؛ نخست این که میان مردم به سربازگیری مصروف اند و مهمتر از آن، افراد طالبان در زمانهای مشخص، به نام خیزشهای مردمی به گروه طالبان میپیوندند.
با اینحال، شماری از مقامهای پولیس تصریح میکنند که نیروهای خیزش مردمی در خواهان بدخشان، به دلیل این که در محاصرهی طالبان قرار داشتند، به آنها تسلیم شده اند. به گفتهی این مقامها، گروه طالبان، آن را پیوستن پولیس و نیروهای خیزش مردمی به این گروه، بازتاب داده اند.
ثناالله روحانی، سخنگوی پولیس بدخشان، به روزنامهی صبح کابل میگوید که از دو روز به این سو، تروریستان طالب بر پاسگاههای نیروهای خیزش مردمی در منطقهی حوض ولسوالی خواهان این ولایت، حملاتی کرده اند که در اثر آن ۲۰ سرباز خیزش مردمی به طالبان تسلیم شده اند.
از سویی هم، مقامهایی از وزارت داخلهی کشور، به روزنامهی صبح کابل میگویند که نیروهای خیزش مردمی در چارچوب وزارت داخله نمیجنگند؛ بلکه این نیروها، گروهای مردمی استند که به دلیل همکاری و حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی کشور، علیه گروه طالبان میجنگند.
طارق آرین، سخنگوی وزارت امور داخله، میگوید که ساختارهای مردمیای وجود دارد که به طور داوطلبانه با نیروهای امنیتی همکاری میکنند؛ اما گروه طالبان از نیروهایی که به نام خیزشهای مردمی – در واقع نفوذیهای خود شان اند -، استفاده کرده و تلاش میکند از این طریق جنگ تبلغاتی راه بیندازند. او تاکید میکند: «دیدیم که در شمال و برخی مناطق افغانستان، دهها طالب به دولت تسلیم شدند، طالبان برای این که جنگ تبلیغاتی را راهاندازی کنند؛ افراد شان به نام نیروهای خیزش مردمی و حتا بنام پولیس ملی، به طالبان میپیوندند.»
جنگ تبلیغاتی طالبان همزمان با گفتوگوهای صلح افغانستان
نزدیک به یک ماه از گشایش گفتوگوهای صلح افغانستان میگذرد. به باور شماری از کارشناسان سیاسی، طالبان در این مدت، از هر ترفندی هم در میدان جنگ و هم در میز گفتوگوها برای مهار هیئت گفتوگوکنندهی دولت افغانستان و تضعیف روحیهی نیروهای امنیتی و مردمی کشور استفاده کرده اند.
آقای یارمند، میگوید که همزمان با گفتوگوهای صلح افغانستان، طالبان نفوذیهایی به شمول شماری زیادی از ملاها در روستاها دارند که به نفع آنها سربازگیری میکنند: «اینگونه، طالبان میخواهند که همزمان با گفتوگوهای صلح، جنگ تبلیغاتی شان را هم افزایش دهند.»
از سویی هم، گفتوگوهای صلح به خودی خود باعث میشود که شماری از نیروهای خیزش مردمی سلاح شان را به زمین بگذارند. این نیروها، در محلهایی که طالبان فعالیت بیشتر از دولت دارند، به صف طالبان میپیوندند.
آقای یارمند تصریح میکند که با گفتوگوهای صلح، انگیزهی جنگیدین نیروهای خیزش مردمی در برابر طالبان کمرنگ میشود. او از جایگاه نیروهای خیزیش مردمی این پرسش را مطرح میکند؛ «ما سلاح گرفته بودیم، که با طالبان جنگ کنیم، وقتی که دولت با طالبان صلح میکند ما چرا جنگ کنیم؟»
با این همه، خیزشهای مردمیای که در جبهههای ضد طالب میرزمند، آموزش نظامی کافی نمیبینند و بدون کمکهای اکمالاتی به میدان جنگ میروند. به باور کارشناسان نظامی، بدون آموزش نظامی و شیوهی درست کنترل و مدیریت، این نیروها نه تنها به سود مردم و دولت افغانستان نیستند، بلکه زمینه را برای جنگ تبلیغاتی طالبان نیز مهیا میکنند.