چرا اعضای مجلس علاقه‌ای به مبارزه با فساد اداری ندارند؟

نیما کاوه
چرا اعضای مجلس علاقه‌ای به مبارزه با فساد اداری ندارند؟

مجلس نمایندگان افغانستان پس از سپری کردن مراحل انتخاب هیأت اداری، وارد انتخاب اعضای کمیسیون‌های این مجلس شده است.

عضویت اعضای ولسی جرگه به کمیسیون‌های هجده‌گانه، در روز دوشنبه به ثبت نام گذاشته شد. در این کمیسیون‌ها باید نظر به رشته و تخصص هر یک از نمایندگان، برای‌شان وظیفه‌ای مشخص شود. جهت اجرایی شدن این مورد در ابتدا نمایندگان باید در کمیسیون‌های مربوط به توان‌مندی‌شان ثبت نام کنند و سپس بعد از رأی‌گیری عضویت رسمی آن را به دست بیاورند.

تقسیم‌بندی اعضای مجلس نمایندگان در کمیسیون‌های مختلف مجلس، بر اساس ماده‌های ۲۵ و ۲۶ اصول وظایف داخلی صورت می‌گیرد و هر یک از کمیسیون‌ها باید بین نه تا بیست‌وپنج عضو وجود داشته باشد.

روز دوشنبه، عضویت برای کمیسیون‌های دایمی مجلس نمایندگان در حالی که نصاب مجلس را ۱۹۸ تن تشکیل می‌داد، شروع شد.

فعالیت‌هایی که این اعضا در کمیسیون‌های مربوطه انجام می‌دهند بر اساس نیازهایی است که مردم افغانستان در امور مختلف با آن رو‌به‌رو استند و آنچه در اصول وظایف داخلی مجلس در رابطه به تحصیل و تخصص مرتبط آمد، یک مورد جدی در نظر گرفته می‌شود.  در واقع، در صورتی که افراد کم‌سواد در این کمیسیون‌ها گماشته شوند، ممکن است که مشکلات زیادی در تطبیق شدن نتایجی که  کمیسیون‌ها به‌ آن می‌رسند به وجود آید.

در روز ثبت نام در کمیسیون‌های هفده‌گانه‌ی مجلس نمایندگان، تعدادی از نمایندگان حضور نداشتند. همچنان برخلاف آنچه گفته شده که در هر یک از کمیسیون‌ها باید نه تا بیست‌وپنج تن عضویت پیدا کنند؛ در بسیاری از کمیسیون‌ها تعداد بیشتر از بیست‌وپنج تن ثبت‌ نام کرده‌اند از جمله تعداد ۵۴ تن به کمیسیون مالی و بودجه، ۳۵ تن به کمیسیون سمع شکایات، ۴۵ تن به کمیسیون امنیت داخلی و امنیت ملی و ۲۹ تن به کمیسیون مواصلات و مخابرات نام‌های‌شان را ثبت کرده‌اند.

این ناهماهنگی‌ها موجب خالی ماندن و یا کم‌عضو شدن بسیاری از کمیسیون‌های دیگر در مجلس شده است. در واقع، یکی از چالش‌هایی که می‌تواند کم‌کاری‌ها را در این کمیسیون‌ها به وجود بیاورد این است که نمایندگان پارلمان کشور در بسیاری از کمیسیون‌های این مجلس، تخصص لازم را ندارند وگرنه کمیسیون مبارزه با فساد اداری خالی نمی‌ماند و همچنان در کمیسیون‌های، امور شهداء و معلولین، کمیسیون امور تقنینی ، کمیسیون کوچی‌ها یک یک تن ثبت نام نمی‌کردند.

در این که در نهایت تعداد لازم در این کمیسیون‌ها عضویت خواهند گرفت شکی وجود ندارد؛ زیرا پس از انتخاباتی که بدین منظر گرفته شده است، بخشی از نمایندگانی که رأی لازم را برای کار در کمیسیون‌های پر طرف‌دار به دست نیاورده‌اند بلاخره در کمیسیون‌های کم‌عضو و یا خالی ثبت نام خواهند کرد؛ اما این موضوع را نباید نادیده بگیریم که این تعداد از نمایندگان مجلس، از سر ناگزیری به فعالیت در کمیسیون‌های مبارزه با فساد اداری، امور شهداء و معلولین، کمیسیون امور تقنینی و کمیسیون کوچی‌ها، آغاز خواهند کرد. این ناگزیری دو مشکل را در پی خواهد داشت.

اول این که علاقه‌ای که منشأ از آگاهی اجتماعی و دغدغه‌ی مردمی نسبت به کار در این کمیسیون‌ها لازم است، از سوی نمایندگانی که در بخش‌های مورد نظر خود موفق به عضویت پیدا کردن نشده‌اند، به وجود نمی‌آید و در قدم دوم مشکلی که پیش خواهد آمد در این موضوع است که نمایندگان مذکور، توانایی و دانایی‌ای را که باید در زمینه‌ی کاری خود داشته باشند، ندارند. طوری که قبلا گفته شد، کمیسیون‌های هفده‌گانه در مجلس نمایندگان در صورتی عضویت می‌طلبد که افراد متقاضی اشغال کرسی در آن باید تخصص لازم را در زمینه‌ی کاری کمیسیون مورد نظرشان داشته باشند.

در ضمن این دو مورد، یکی دیگر از مواردی که قابل تأمل است، کم‌توجهی نمایندگان به کمیسیون‌هایی چون امور شهداء و معلولین، مبارزه با فساد اداری و دیگر کمیسیون‌ها است. در کنار کمیسیون شهدا و معلولین که بخش خاصی از مردم افغانستان را تشکیل می‌دهد چیزی که برای مجلس نمایندگان باید در اولویت قرار داشته باشد، مبارزه با فساد اداری است؛ ولی هیچ یک از نمایندگان علاقه‌ای برای کار در این زمینه نداشته‌اند. معلوم نیست که دلیل عدم علاقه در چی است؛ اما این کمیسیون می‌تواند نظارت‌کننده‌ی اصلی برای کنترل ادارات دولتی باشد که در آن‌ها فساد اداری در جریان است. این که کمیسیون مبارزه با فساد اداری در مجلس نمایندگان خالی مانده است، نشان از بی‌برنامه‌گی نمایندگان کشور در زمینه‌ی فساد اداری می‌دهد.